فقیه ولایتمدار

    بسم الله الرحمن الرحیم
    الحمدلله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة مولانا امیرالمؤمنین والائمة المعصومین علیهم السلام؛ والحمدلله الذی رفع درجات العلماء بأن جعلهم ورّاث الانبیاء و نوّاب الأوصیاء و فضّل مدادهم علی دماء الشّهداء.
    خدای متعال بهترین و والاترین نعمت و گوهر هستی را در جهان خلقت، گنجینه ی گرانبهای علم معرفی نموده و میزان شخصیت و ارزش انسان ها را بر مبنای آن سنجیده است و در آغاز بعثت نبوی نیز رسول اعظم صلی الله علیه و آله را به ردای علم و دانش مزین نموده تا هر کس از هر طیف و نژادی بتواند ریزه خوار سفره ی با کرامت  الهی باشد و عطش وجودی اش را با جرعه ای از اقیانوس بی کران نبوتش سیراب و با ولایتِ باب مدینة العلمش از جهل و ظلمت و تیرگی خود را  برهاند.
    از اینرو در عصر تاریک غیبت موعود امم و عصاره ی خلقت ، حضرت بقیت الله الاعظم ارواحنافداه، می بایست در امتداد صراط مستقیم الهی حرکت کرد و در کویر عطش خفته ی روزگار، سر بر آستان مقدس دانشگاه امام صادق علیه السلام نهاده و در محضر  فقه آل محمد علیهم السلام و عالمان ربانی تلمذ کرد،  تا با بارش باران امید بر دل های تفتیده ی ایتام آل محمّد علیهم السلام ، روزنه ی نجات بر همگان گشوده شود.
    آسمان پر تلألوی خطه ی مازندران، ستارگان فروزانی را در طول تاریخ کهن خود به یادگار دارد که هر کدام ازآنها با نور هدایتگری شان شکوه دیگری را  بر تارک تاریخ بر جای گذاشته و راه هدایت را  بر همگان نمایان و هموار ساخته است.
    در این بین فقیهی ولایتمدار از نسل هفتمین پیشوای مسلمانان جهان حضرت امام موسی بن جعفر علیهماالسلام و از نوادگان شخصیت برجسته ی تاریخ سادات جلیل القدر مازندران «مرحوم میرعمادالدین» در روستای کنیج کلای زیراب دیده به جهان گشود و  سال 1327 هجری شمسي را  با قدوم مبارکش پر خیر و برکت و آسمان علم و فقاهت دیار علویان و منطقه ی سوادکوه را روشن و منور ساخت.
    شخصیت خدوم و ارزشمندی که با چراغ علم و معنویت در مسیر قرآن و عترت قدم برداشته و  پس از سال ها ی پر فراز و نشیب حیات طیبه ی اش از وی به عنوان الگوی مناسب هدایت و خدمت یاد می شود.
    تبیین زوایای زندگانی چنین شخصیت با عظمتی از این قلم ناتوان، سخت و دشوار است ، ولکن به قول شاعر:
    آب دریا را اگر نتوان کشید              هم به قدر تشنگی باید چشید
    عالم ربانی مرحوم آیت الله حاج سید موسی صالحی مازندرانی قدس سره ، داماد معظم  فقیه اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام، حضرت آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالله نظری خادم الشریعه مدظله العالی ، از زمره علمای دین و مروجین شریعت سیدالمرسلین صلی الله و علیه وآله و از چهره های گرانقدر و خدوم جهان تشیع بشمار می رفت .
    بنیانگذار بصیرِ دهه فرخنده ی غدیر در تبیین شخصیت والای ایشان می نویسد:«در سالیان متمادی به خصوص در طول دوران پر صعوبت حکومت ظلمه و در زمان نهضت پر فراز و فرود روحانیت و مبارزه با دستگاه جور، مرحوم آقای صالحی عزیزما، از مواضع شجاعانه و دلیرانه ای برخوردار و در تنظیم بیانیه و اعلامیه های تند وداغ و جمع آوری امضاء علماء و بزرگان منطقه بر علیه دستگاه طاغوت و دیگرامور مربوطه و انجام مأموریت های محله که شرح ان بسیار و دامنه است، در ناملایمات و مشکلات حقیر را یاور و مددکار بود. سرپرستی و تربیت طلاب و تدریس، بیان احکام و ترویج دین و خطابه و منبر، اقامه جماعت و اداره جلسات و شئون مذهبی شهر و منطقه، ازجمله خدمات خالده این سید بزرگوار و روحانی نامدار محسوب می شود».
    مرحوم آیت الله حاج سید موسی صالحی مازندرانی قدس سره در سال 1342 شمسی همزمان با قیام تاریخی امام خمینی قدس سره وارد حوزه علمیه شد و دروس مقدماتی را نزد شیخ العلماء مرحوم حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ علی اصغر امجدی رحمه الله، داماد مکرم عالم مجاهد، مرحوم عمدة المجتهدین آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالنبی مجتهد مازندرانی قدس سره در شهر زیراب سوادکوه آغاز نموده و پس از آن سالیان متمادی از محضر اساتید بزرگی چون آیت الله علامه ایازی مازندرانی قدس سره و حضرات آیات عظام موسوی گلپایگانی، مرعشی نجفی، راضی نجفی تبریزی، میرزا هاشم آملی، نوری همدانی، میرزا علی مشکینی، حاج شیخ ابوالقاسم خزعلی، فاضل لنکرانی، جعفر سبحانی ، ستوده و… بهره مند و به مدت 16 سال در حوزه علمیه قم به تدریس دروس عالی حوزه علمیه پرداخت.
    این ستاره ی درخشان آسمان فقاهت که در آن زمان از چهره های مطرح علمی و از اساتید برجسته ی حوزه علمیه قم بشمار می رفت، حسب الامر مرجع عالیقدر و پیشوای دینی عصر مرحوم حضرت آيت‌الله العظمي گلپايگاني قدس سره و به اصرار حضرت آيت الله خادم الشریعه مازندرانی مدظله العالی جهت احیاء حوزه‌های بلاد به ساری هجرت کرد و در سال 1357 به ساری آمده و از سال 1360 حوزه علمیه سعادتیه را مدیریت نمود .
    وی از بدوِ ورود به حوزه علمیه سعادتیه شروع به تدريس و تربيت طلاب علوم ديني و نفوس مستعده كرد و همواره بسان پدری مهربان برای اهل علم و مردم بشمار می رفت که این حوزه ی مبارکه تاکنون بیش از 1000 طلبه را تربیت کرده است.
    جلسات تفسیر قرآن و دروس اخلاق آن عالم ربانی با الهام از روایات نورانی آل الله بر فروغ این ستاره ی فروزان می افزود تا آنجایی که برخی بزرگان نیز در آن محفل نورانی حضور بهم رسانیده و از محضر اخلاق و نورانیت آن مفسر متخلق بهره مند می شدند.
    وی که در کمال خضوع  تدریس علوم دینی را در حوزه علمیه ی ساری، از مقدمات آغاز نموده بود، پرورش علمی طلاب را در سطوح عالی و دروس خارج فقه و اصول ادامه داده و شاگردان بسیاری را به جامعه ی شیعی تقدیم نموده که بسیاری از آنان از فرهیختگان علمی جهان اسلام بشمار می روند.
    قلب عطوف و عاشق این فقیه ولایتمدار مملوّ از  عشق به اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام بوده و در سوگ و ماتم آل الله سر تا به پا می سوخت و در غربت و مظلومیت  مادر مظلومه اش از چشمان مبارکش اشک جاری بود و در اعیاد و موالید معصومین علیهم السلام شور و شعف دیگری داشت.
    وی که خود از مدافعین حریم ولایت و انسانیت بشمار می رفت، در برپایی دهه فرخنده ی غدیر و همراهی با  مؤسس والامقامش، حضرت آیت الله نظری خادم الشریعه مدظله العالی نقش مهمی داشت و  با حضور در مناطق مختلف و اعزام مبلغ در شهر ها و روستاهای مازندران به شایستگی مبلّغ غدیر و مروج دهه فرخنده اش بود.
    چهره ی گشاده و نورانی ، نگاه ملیح و لبخند پر معنای این عالم ربانی هیچگاه از قلب و نظر مردم دیار علویان فراموش نخواهد شد که همواره پناهگاه و تکیه گاه مؤمنین بشمار می رفت.
    مرحوم آیت الله صالحی در برخورد با ارباب رجوع به حوزه، برخوردي بسيار مهربانانه داشت و با كمال متانت و صبر پاسخگوي مسائل مراجعان بود و هيچ فردي ناراضي از محضر استاد خارج نمي‌شد و همه را با لبخندي مليح بدرقه مي‌كرد.
    اگر براي طلبه ای مشكلي پيش مي‌آمد وخدمت ایشان مي‌رسيد ،  با همفكري موانعي را كه بر سر راه بود از بين مي‌برد و به آنان مي‌آموخت كه با مشكلات و مسائل دشوار چگونه بايد برخورد كرد تا پيشرفت و ترقي حاصل شود .
    از خصوصیات بارز آیت الله حاج سید موسی صالحی مازندرانی قدس سره احترام و تواضع بی حد و حصر ایشان نسبت به اساتید گرانمایه ی خود در حوزه های علمیه بوده که نگارنده در روزهای تحصیل خود در حوزه علمیه جعفریه رستمکلا ،شاهد تواضع و دیدارهای هفتگی این شاگرد برجسته مکتب امام صادق علیه السلام از استاد خود یعنی عالم زاهد حضرت آیت الله العظمی حاج شیخ ابوالحسن ایازی قدس سره بوده که همواره دست استاد بزرگوارش را در مقابل دیدگان شاگردان خویش می بوسید و  تا آخرین روزهای عمر شریفِ آن نادره ی عصر به زیارتش می شتافت.
    توجه به مسئله تهذيب در حوزه علميه يكي از دغدغه‌هاي مرحوم آيت‌الله صالحي مازندرانی قدس سره بود و نسبت به طلاب علوم ديني كه وارد حوزه علميه سعادتيه مي‌شدند، حساسيت زيادي به خرج مي‌داد و همواره درصدد آن بود طلبه‌اي كه وارد حوزه مي‌شود، ابتدا می بایست مهذب به اخلاق اسلامي باشد.
    همواره طلاب علوم ديني را تشويق به خواندن نماز اول وقت و نماز شب مي‌كرد و تعالی و رمز موفقیت اهل علم را در آن می دانست.
    در اول سال تحصيلي همه اساتيد را به جلسه‌اي دعوت مي‌كرد و آنها را موعظه كرده و مي‌فرمود : هر استادي كه درسي را به عهده گرفته، بايد كاملاً به طلاب تفهيم كند و مي‌فرمود: اينها امانت هستند و ما در قبال اين امانات مسئوليت و در تربيت و ارتقاي علمي آنها بايد تمام تلاش و كوشش خود را به خرج دهيم تا سربازاني تحويل جامعه و اسلام دهيم كه مفيد فايده واقع شوند.
    هر استادي را موظف مي‌كرد كه نسبت به درسي كه تعليم مي‌دادند اهتمام زيادي به خرج دهند و هميشه با مطالعه در جلسه درس حضور يابند تا بتوانند پاسخگو باشند.
    از خصوصیات بارز دیگر این عالم ربانی عالم به زمان بودنشان بود. همانگونه که فرمودند:« العالم بزمانه لاتهجم علیه اللوابس» ؛«عالمی که به اوضاع زمان و شرایط جامعه خود آگاهی داشته باشد، فتنه‌ها و امواج بلاها بر وی هجوم نمی‌آورد .
    دفاع جانانه ی وی از انقلاب اسلامی و ولایت فقیه خود کتاب مفصلی را می طلبد که در این مجال نمی گنجد.
    وعظ ، ارشادات و سخنرانی های آتشین وی در دفاع از امام خمینی قدس سره و مقابله با رژیم جائر از سال 1348 شمسی آغاز و همراهی اش با علمای مازندران در  توزیع اعلامیه ها و مبارزات علنی، از برگ های زرین حیات طیبه ی این عالم ولایتمدار می باشد که برای آیندگان به یادگار مانده است و مردم دیار طبرستان نیزحمایت های بی دریغ و آشکار آیت الله صالحی از مقام معظم رهبری و حکومت اسلامی را در حیات طیبه ی ایشان به وضوح لمس کردند.
    وی ولایت فقیه را تبلور یافته از ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله می دانست و می فرمود: «مردم قهرمان و مسلمان ایران، طعم شیرین حاکمیت و ولایت و امامت را چشیده اند و از این راه به افتخار و سربلندی رسیده اند».
    این عالم مجاهد راه نجات امت را تبعیت بی قید و شرط از ولی فقیه زمان می دانست و می فرمود: «حرف ما این است که اگر بخواهیم نجات پیدا کنیم باید گوش به فرمان رهبری باشیم».
    15 شهید طلبه حوزه علمیه سعادتیه که تحت اشراف این عارف الهی تربیت شده بودند در سنگربانی از مرزهای میهن اسلامی به شهادت رسیدند که این خود از افتخارات این حوزه علمیه بشمار می رود.
    از مجموعه آثار این عالم جلیل القدر جزواتی در زمینه ادبیات عرب از مقدمات تا خارج اصول فقه بر جای مانده و در فقه مباحثی چون طهارت، ارث، میراث و حج نیز مورد تألیف قرار داده است.
    ایشان دارای طبع لطیف و ظریفی بوده که از اشعار مرحوم آیت‌الله صالحی مازندرانی قطعاتی در ادبیات مازندران به جای مانده و سروده‌های دیگر ایشان با مضامین دین و دنیا، قیامت و برزخ و بی‌اعتباری دنیا، مناقب و مدح و مراثی ائمه معصومین علیهم السلام نیز زمینه‌های دیگر سروده‌‌های این عالم ربانی است. قطعه‌های نظام دیگری نیز به زبان عربی است که رضایت انتشار را در زمان حیات ندادند.
    در مسائل معنوی و عرفانی بسیار کتوم بوده و سخنی از عنایات و کرامات به میان نمی آورد. همواره خود را عبد خدا می دانست و در پی رضایت مولایش امام زمان ارواحنافداه بود.
    مرحوم آیت‌الله صالحی بمدت 4 سال از نارسایی کلیوی رنج می‌بردکه به علت دیابت و نارسایی کلیوی یک سال‌ونیم دیالیز می‌شدند و در تیر ماه امسال در بیمارستان شهید بهشتی بابل عمل جراحی پیوند کلیه با موفقیت انجام شد. اما سرانجام جمعه،یکم مرداد،یازدهم شعبان المعظم، در روز ولادت حضرت علی‌اکبر علیه السلام بعد از اقامه ی نماز صبح به علت سکته قلبی دار فانی را وداع گفت.
    اگر چه فرزندان عالم ، فاضل و فرهیخته ی این عالم ولایتمدار هر کدامشان در مسیر نورانی پدر در حرکتند و در افق دفاع از شریعت و انقلاب و رهبری به خوبی می درخشند و شاگردان قدرشناسش نیز دنباله روی آن روشن ضمیرِ پاک سیرت در مسیر تعالی و تبلیغ قدم بر می دارند، ولکن جهان اسلام در غم هشتمین سالگرد ارتحال یکی از برجسته ترین سربازان با کفایت و ولایتمدار خود داغدار و عزادار است که انا لله و انا الیه راجعون اذا مات العالم الفقیه ثلم فی الاسلام ثلمه لایسدها شیء.

امیری سوادکوهی

20 ذیقعده الحرام 1439 هجری قمری ـ قم المقدسه